Hemoroid Tedavisi

Hemoroid (Basur/Mayasıl) Nedir?

Halk arasında “basur” ya da “mayasıl” olarak ta bilinen hemoroidal hastalık, anal kanalda yer alan ve gaz-gayta kaçırmasının önlenmesinde görev alan makatın alt/dış ve üst/iç kısmında damar yumaklarının genişlemesidir. Genellikle altta yerleşenler dış hemoroid, makatın üstünde yerleşenler iç hemoroid olarak adlandırılır. Dış hemoroidler adı üstünde makatın çıkış kısmında olup gözle direkt görülürler. İç hemoroidler ıkınmakla (dışkılama esnasında) makattan dışarı sarkarlar ve bu şekilde tanınırlar. İç hemoroidler bu özelliklerine göre 4 evreye ayrılır;

1. Derece hemoroid: Hemoroidler rektoskopi sırasında saptanır. Hastalarda ciddi bir şikayet yoktur. Genellikle kanama görülür.
2. Derece hemoroid:Ikınma ile dışarı çıkarlar ve kendiliğinden geri kaçarlar. Kanama ve kaşıntı şikayetleri görülür. Ikınma ile anal muayene esnasında saptanır. 
3. Derece hemoroid:Ikınma ile dışarı çıkarlar ve kendiliğinden kaybolmazlar. Hasta elle kendisi içeri iter. Kanama, kaşıntı ve makatta ıslaklık hissi şikayetleri ile başvurulur.
4. Derece hemoroid:Ikınma ile dışarı çıkarlar ve elle ya da muıayene ile içeri itilemezler. Kanama, kaşıntı, akıntı ve ağrı şikayetleri görülür.

Hemoroidin Nedenleri Nelerdir?

• Beslenme alışkanlığı: Hemoroid oluşumundaki en önemli nedendir. Giderek fast food kültürü ve hazır besin tüketimindeki artış beraberinde düşük lifli gıdalarla beslenmeyi getirmiştir. Düşük lif de sert dışkı olumuna neden olarak hastaların dışkı tahliyesi sırasında daha sık ıkınmalarına neden olmakta bu da hemoroid yastıkçıklarında zorlanmaya ve şişmeye neden olmaktadır.
• Tuvalet alışkanlığı: Tuvalette uzun süre oturmak, gazete okumak ve telefonla oynamak gibi yanlış alışkanlıklar daha fazla ıkınmaya yol açarak hemoroid için bir neden oluşturmaktadır
• Kabızlık ve ishal: Düşük lifli gıdalarla beslenme sonucu oluşan kabızlık ve çok ıkınma hemoroide sıklıkla yol açmaktadır.
• Uzun süre hareketsiz kalmak, masabaşı iş yapmak ya da sürekli ayakta çalışmak
• Az su içmek,
• Ağır kaldırma ve ağır yük taşınan işlerde çalışılması
• Spor yapmamak
• Kadınlar için gebelik ve doğum vardır.
• Ailevi eğilim de söz konusudur.
• Alkol
• Baharatlar
• Şişmanlık

Hemoroid Nasıl Oluşur?

Normalde hemoroidler makat duvarına yapışık halde bulunan damar yastıkçıklarıdır ve dışkılama esnasında görev alırlar. Bunlar her insanda bulunurlar. Yukarda sayılan nedenlere bağlı olarak hemoroid pakeleri bağlı oldukları duvardaki desteğini kaybedince aşağı doğru sarkarlar. Bu sarkma esnasında diğer travmalara bağlı olarak ta bazen bu pakelerin kanını boşalttığı damarlarda kan pıhtısı oluşabilir. Bu durumda ani gelişen bir şişlik ve üzerinde mor bir renk oluşabilir. Bu “tromboze hemoroid” olarak bilinir.

Hemoroidin Belirtileri Nelerdir?

• Rektal kanama ( makattan taze kırmızı renkli kanama, genellikle dışkılama esnasında ),
• Ağrı
• Makatta ele gelen şişlik/meme
• Akıntı, makatta ıslaklık hissi,
• Kaşıntı
• Tromboze hemoroid (ağrı, şişlik, kanama aynı anda ve oldukça şiddetli)

Hemoroidal hastalık ile karışabilen hastalıklar nelerdir?

Toplumda yaygın görülmesi nedeniyle hemoroidal hastalık belirtilerinde bazen altta yatan başka hastalıklar atlanabilir. O yüzden mutlaka bir uzman tarafından makat muayenesi yapılmalı ve gerekirse ek tahliller istenmelidir.

• Anal apse
• Anal fissür
• Anal fistül
• Makat kanseri (Anüs kanseri)
• Rektum kanseri
• Makat sarkması
• Rahim Sarkması

Tedavi Yöntemleri

1. Konservatif Tedavi

Bu tedavideki amaç hemoroide yol açan faktörlerden kaçınmaktır. Dışkı hacmini artırmak ve sertliğini azaltarak kabızlığı önlemek için liften zengin gıdalarla beslenmek (mısır gevrekleri, esmer pirinç, kuru meyve, bakla, tahıllı gıdalar gibi) gerekir. Ayrıca yürüyüş ve yüzme tarzında sporlar, bol sıvı tüketilmesi önerilir. Tromboze hemoroidlerde ve 3-4 . derece hemoroidlerde ağrıyı azaltmak için 10-15 dakika süre ile günde 4-5 kez ılık su (24-27^oC ısıda olacak ve dirseği yakmayacak) içine oturma banyoları önerilir.

2. Medikal Tedavi

Bu yöntemde hemoroidal yastıkların kanını boşalttığı damarların gücünün artırılması amaçlanır. Bu ilaçlar ven ve lenf koruyucu olarak bilinir. Ağızdan alınan tablet, makat yoluyla uygulanan fitil ve hemoroid memelerinin üzerine sürülen krem formları mevcuttur. Hastalığın şiddetine göre günlük dozları doktorunuz tarafından ayarlanır.

3. Günübirlik Müdahaleler

SKLEROTERAPİ

İşlem nasıl yapılır?

Bu işlemde hemoroidal yastıkçığın makat duvarına tutunduğu kısma skleroz/kireç oluşturan kimyasal madde enjekte edilir. Hemoroid memesini besleyen damarlarda kireç oluşumu sağlanarak, orada yeni bir damar şişmesi, çatlaması ve genişlemesi engellenir. Aynı zamanda orada oluşturulan yara iyileşirken hemoroid yastıkçığı tekrardan duvara yapışır.

Kimlere yapılır?

Birinci ve ikinci derecede veya bant yerleştirilemeyecek kadar küçük iç hemoroidlere uygulanır. Büyük hemoroidlerde başarı şansı oldukça düşüktür

Komplikasyonları nelerdir?

Makat ağrısı (ortalama 1-2 gün sürer)

Gangren (kimyasal madde makat duvarı dışına kaçarsa gelişebilir)

Makatta yanma

Kanama

Gaz ve gayta kaçırma (oldukça nadir)

BANT LİGASYONU/BOĞMA TEDAVİSİ

İşlem nasıl yapılır?

Sarkan hemoroid pakesinin boyun kısmına bir lastik bant atılır. Bu bant zamanla burayı keserek hemoroid pakesini kopartır. Kopan boyun kısmı iyileşirken makat duvarına yapışır. İşlem öncesi sıklıkla hastaya lavman uygulanır. İç hemoroidler ağrıya duyarsız olduklarından ek bir anesteziye gerek duyulmaz. Aynı seansta birden fazla pakeye bant atılabilir. Başarı oranı %70 civarındadır.

Kimlere yapılır?

Birinci ve ikinci derecedeki küçük iç hemoroidlere uygulanır. Büyük hemoroidlerde başarı şansı oldukça düşüktür.

Komplikasyonları nelerdir?

Makat ağrısı (ortalama 1-2 gün sürer)

Makatta yanma

Kanama (genellikle pakenin koptuğu 7-10. günde görülür)

Bant kayması

LAZER TEDAVİSİ

Hemoroidal hastalık için bir bakımdan devrim niteliğinde bir tedavi şekli olmuş ve her geçen gün popülerliği artmaya devam etmektedir. Lazer tedavisi hemoroid memeleri içindeki genişlemiş damarları yakarak kanlanmalarını bozma esasına dayanmaktadır.

Kimlere yapılır?

Birinci, ikinci ve üçüncü derecedeki iç hemoroidlere uygulanır.

Avantajları Nelerdir?

Kesme- dikme yok

Anesteziye gerek yok

Ağrı yok

Hastanede yatış yok

İş gücü kaybı yok

4. Cerrahi Tedavi

Günübirlik tedavilerin özellikle ağrı üzerindeki avantajlarına rağmen hemoroitteki kesin çözüm sağlayan yöntem hala cerrahidir. Cerrahi her boyuttaki ve her türlü hemoroid pakesine uygulanabilir. İşlemin en büyük komplikasyonu ameliyat sonrası şiddetli ağrıdır. Ayrıca fazla sayıda pake çıkartılırsa makatta darlık görülebilir. Gaz ve gayta kaçırma diğer günübirlik tedavilere göre biraz daha yüksektir. Diğer tedavilerden fayda görmeyen hastalara önerilir.